روایت زنان کارآفرین از تاثیر آموزش عالی بر کنش‌کارآفرینانه

میرحسینی, زهرا; شفیعی, زینب; عاشوری, صغری

doi:10.22035/jous.2023.5006.1030

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ عضو هیئت علمی گروه مطالعات زنان و خانواده دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

² استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

³ کارشناسی ارشد مطالعات زنان وخانواده، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

10.22035/jous.2023.5006.1030

چکیده

در طی سه دهه‌ ی اخیر، افزایش متقاضیان تحصیل در مقاطع مختلف آموزش عالی از پدیده‌ های قابل توجه بوده است. در این میان بر طبق گزارش مرکز ملی آمار کشور و بازتاب‌ های رسانه‌ای این گزارش، زنان در ورود به دانشگاه‌ها گوی سبقت را از مردان ربوده اند. در میان فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها نیز آمار زنان بیش از مردان است، این در حالی است که عده زیادی از آنان فرصت دستیابی به مشاغل رسمی را ندارند. بنابراین از میان زنان فارغ‌ التحصیل دانشگاهی برخی جهت حضور در عرصه‌های اجتماعی-اقتصادی وارد میدان کارآفرینی می‌شوند. پژوهش حاضر با هدف فهم روایت زنان کارآفرین از تاثیر آموزش عالی بر کنش‌ کارآفرینانه و با استفاده از روش کیفی و مطالعات پدیدارشناسانه انجام شده است. بدین منظور با 14 زن کارآفرین که دارای تحصیلات دانشگاهی بودند، مصاحبه‌های عمیق کیفی صورت پذیرفته است. نتایج این تحقیق در مجموع دربردارنده چهار مقوله‌ی اصلی: «تقابل شور و ملالت»، «دانشگاه بستری برای تحول»، «دانشگاه حلقه‌ی واصل شبکه سازی»، «پتانسیل رشته دانشگاهی خلاقیت‌ پروری» و ده مقوله‌ی فرعی: «رهایی از چارچوب‌ ها و انقیاد نظام اداری و کارمندی»، «پرورش و شکوفایی خلاقیت و توانمندی»، «آموختن الفبای کارآفرینی»، «تغییر بینش»، «رشد و تعالی شخصیت»، «دانشگاه و شبکه‌ سازی کارآفرینی»، «انتفاع کارآفرینی از اهتمام به شبکه سازی»، «همگرایی توانمندی و علاقه در تحصیل»، «هدایت تحصیلی» استخراج گردید. نتایج پژوهش نشان دهنده‌ ی این نکته بود که دانشگاه معبری به سوی کارآفرینی برای زنان دانشگاهی است و با فراهم نمودن زمینه‌های ایجاد و یا اتصال با شبکه‌های ارتباطی متعدد، ایجاد روحیه‌ی خود باوری و شکوفایی توانمندی‌های دانشجویان سبب پیشبرد کارآفرینی زنان و بازیابی جایگاه اجتماعی، خانوادگی و فردی آنان می‌گردد. انتخاب رشته‌ی دانشجویان اگر بر اساس علاقه و دغدغه‌ شان باشد قابلیت این را دارد که به کمک مولفه‌ ی خلاقیت زنان را به سمت و سوی ایجاد کسب و کار سوق بدهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

دانشگاه به‌مثابه نهادی فرهنگی و اجتماعی

مراجع

احمدی، معصومه؛ و آراستی، زهرا (1397). نقش تعدیل‌گری جنسیت در رابطه سرمایه کارآفرینانه و تشخیص فرصت. مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، 16(4)، 245-223.

سوختانلو، مجتبی (1396). تحلیل تفاوت‌های جنسیتی بر تمایل به کارآفرینی دانشجویان کشاورزی (مطالعه‌ موردی: دانشگاه محقق اردبیلی). راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی، 4(8)، 22-13.

شکیبا، حجت؛ رجبیان غریب، فاطمه؛ و حجازی، یوسف (1394). رابطه بین خلاقیت و قصد کارآفرینی (مورد مطالعه: دانشجویان کشاورزی دانشگاه تهران). تحقیقات اقتصادی و توسعه‌ کشاورزی ایران، 46(1)، 93-83.

صادقی فسایی، سهیلا؛ سعیدی، علی‌اصغر؛ شفیعی، زینب (1397). بازگشت به خانه: مطالعه کیفی خوداشتغالی و کنش کارآفرینانه زنان فارغ‌التحصیل دانشگاهی. برنامه‌ریزی رفاه و توسعه‌ اجتماعی، 9(34)، 94-63.

عربیون، ابوالقاسم؛ مبینی دهکردی، علی؛ و سلاجقه، نیلوفر (1398). مفهوم‌پردازیِ کنش کارآفرینانه. توسعه کارآفرینی، 12(2)، 260-241.

علی‌نژاد، منوچهر؛ و موسوی، سیده زینب (1400). مطالعه‌ رفتار کارآفرینانه زنان شهر یزد: از ساختارهای تحمیلی خوداشتغالی تا بازتعریف اجتماعی منتهی به آفرینشگری موقعیت. مطالعات راهبردی زنان، 23 (92)، 172-153.

کاظمی، عالیه؛ و مقیمی، بهاره (1397). بررسی موانع توسعه کارآفرینی زنان در ایران با استفاده از فرایند سلسله‌مراتبی. زن و جامعه، 9(2)، 273-249.

کریمی، آصف؛ و جوهری،‌ هادی (1392). شناسایی عوامل بازدارنده توسعه کارآفرینی از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی. توسعه کارآفرینی، 6(4)، 167-151.

کرسول، جان دبلیو (1397). طرح پژوهش رویکرد‌های کمّی، کیفی و ترکیبی (مترجم: علیرضا کیان‌منش و مریم دانای طوس). تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی، واحد دانشگاه علامه طباطبایی.

میرزایی، حسین؛ میرزایی، مجتبی؛ و کاتبی، مهناز (1396). پتانسیل کارآفرینی و برخی عوامل اجتماعی مرتبط با آن (مورد مطالعه: دانشگاه تبریز). مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، 14( 1)، 61-33.

میرک‌زاده، علی‌اصغر؛ شیری، نعمت‌الله؛ و هدایتی‌نیا، سعید (1393). تأثیر ابعاد سرمایه اجتماعی بر نیت کارآفرینانه دانشجویان کشاورزی. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 45(2)، 246-235.

مرکز آمار ایران (1400). دانشجویان دوره‌های مختلف تحصیلی مؤسسات آموزش عالی برحسب جنس، سال تحصیلی 95-1394، https://amar.org.ir

Bastian, B. L., & Zali, M. R. (2016). Entrepreneurial Motives and Their Antecedents of Men and Women in North Africa and the Middle East. Gender in Management: An International Journal, 31(7), 456-478. https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/GM-04-2015-0039/full/html

Brown, S., Hussain, F., & Masoumifar, A. M. (2019). Refugees and ICTs: Identifying the key trends and gaps in peer-reviewed scholarship. In Information and Communication Technologies for Development. Strengthening Southern-Driven Cooperation as a Catalyst for ICT4D (pp. 687-697). Springer International Publishing. doi: 10.1007/978-3-030-18400-1_56

Cummings, S. J., & Lopez, D. E. (2022). Interrogating “Entrepreneurship for Development”: A Counter-narrative based on Local Stories of Women in Rural Ethiopia. International Journal of Gender and Entrepreneurship, 15(1), 22-43. https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/IJGE-02-2022-0021/full/html

Hochschild, A. R. (1989). The Second Shift: Working Parents and the Revolution at Home. New York: Viking.

Kirzner, I. M. (1983). Entrepreneurs and the Entrepreneurial Function: A Commentary. University of Illinois at Urbana-Champaign’s Academy for Entrepreneurial Leadership Historical Research Reference in Entrepreneurship. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1497768

Laily, N., & Wahyuni, D. U. (2023). The Key Success Female Entrepreneur’s Batik Jonegoro in Indonesia. International Journal of Business Administration, 9(2), 67-79. https://repository.stiesia.ac.id/id/eprint/5797/

Mishal, N., Rimsha, I. & Shoaib, A. Ch. (2019). Factors Affecting Growth of Women Entrepreneurs in Pakistan. Pakistan Administrative Review, 3(1), 35-50. https://www.ssoar.info/ssoar/handle/document/62901

Noor, S., Isa, F. M., & Shafiq, A. (2022). Women’s Entrepreneurial Success Models: A Review of the Literature. World Journal of Entrepreneurship, Management and Sustainable Development, 18(1), 137-162. https://pureportal.coventry.ac.uk/en/publications/womens-entrepreneurial-success-models-a-review-of-the-literature

Piva, E., & Rovelli, P. (2022). Mind the Gender Gap: The Impact of University Education on the Entrepreneurial Entry of Female and Male STEM Graduates. Small Business Economics, 59(1), 143-161. https://link.springer.com/article/10.1007/s11187-021-00525-1

Sajjad, M., Kaleem, N., Chani, M. I., & Ahmed, M. (2020). Worldwide Role of Women Entrepreneurs in Economic Development. Asia Pacific Journal of Innovation and Entrepreneurship, 14(2), 151-160. https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/APJIE-06-2019-0041/full/html

Shahriar, A. Z. M. (2018). Gender Differences in Entrepreneurial Propensity: Evidence from Matrilineal and Patriarchal Societies. Journal of Business Venturing, 33(6), 762-779. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0883902617303877

Weber, Max (1994). Between Two Laws. In Political Writings. Cambridg: Cambridg University Press, pp. 75-79.

Welsh, D. H., Memili, E., & Kaciak, E. (2016). An Empirical Analysis of the Impact of Family Moral Support on Turkish Women Entrepreneurs. Journal of Innovation & Knowledge, 1(1), 3-12. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2444569X16000147

فصلنامه مطالعات دانشگاه

روایت زنان کارآفرین از تاثیر آموزش عالی بر کنش‌کارآفرینانه

مراجع

مراجع

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 16 مهر 1402

روایت زنان کارآفرین از تاثیر آموزش عالی بر کنش‌کارآفرینانه

مراجع

مراجع

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده انتشار آنلاین از تاریخ 16 مهر 1402

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 16 مهر 1402