تعداد دوره‌ها 1
 تعداد شماره‌ها 2
 تعداد مقالات 18
 تعداد نویسندگان 22
 تعداد مشاهده مقاله 15,662
 نسبت مشاهده بر مقاله 870.11
 تعداد مقالات ارسال‌شده 61
 تعداد مقالات رد شده 11
 درصد عدم پذیرش 18
 تعداد مقالات پذیرفته‌شده 18
 درصد پذیرش 30
 زمان پذیرش (روز) 64
 تعداد پایگاه‌های نمایه‌شده 1
 تعداد داوران 63

فصلنامه علمی «مطالعات دانشگاه» در پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی و با همکاری انجمن آموزش عالی ایران منتشر می‌شود. در این فصلنامه مقالاتی به چاپ خواهد رسید که ذیل موضوعاتی چون تاریخ دانشگاه، فلسفه‏ دانشگاه، مطالعات فرهنگی و اجتماعی دانشگاه، مسائل فرهنگی و اجتماعی دانشجویان، اعضای هیئت‏ علمی و کارمندان شاغل در نظام آموزش عالی کشور به نگارش درآمده باشد. از آنجا که هدف فصلنامه تولید و ترویج دانش و نقد آثار، دیدگاه‏‌ها و نظریه‏‌های موجود است در حد امکان از پذیرش و چاپ مقالات ترویجی، مروری و نقد کتاب در حوزه‌‏های موضوعی مذکور نیز استقبال می‌‏کند. 

برای مشاهده برخی ریزمحورها و موضوعات اینجا را کلیک کنید.  

دسترسی به متن کامل مقالات برای عموم آزاد است.  

سخن سردبیر
پیشاتاریخ و تاریخ دانشگاه در ایران؛ رویکردی بدیل

رضا صمیم

دوره 1، شماره 2 ، دی 1401، صفحه 5-6

https://doi.org/10.22035/jous.0621.440

چکیده
  شماره دوم فصلنامه مطالعات دانشگاه را به پیشاتاریخ و تاریخ دانشگاه در ایران اختصاص داده‏‌ایم. پیش‌تر، پژوهشگران برجسته در حوزه‏ تاریخ، جامعه‌‏شناسی و اندیشه سیاسی مقالاتی درباره تاریخ دانشگاه در ایران نگاشته‌‏اند. نکته این‌جا است که این مقالات بیشتر با رویکردی تاریخ‌‏نگارانه به نگارش درآمد‏ه‏‌اند. تلاش کردیم مقالاتی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی پیشاتاریخ دانشگاه در ایران
پیشاتاریخ دانشگاه در ایران

مقصود فراستخواه

دوره 1، شماره 2 ، دی 1401، صفحه 7-21

https://doi.org/10.22035/jous.2023.4973.1020

چکیده
  دانشگاه در ایران گفتاری اجتماعی شده است. همهمه دانشگاه شهرهای ما را فراگرفته و دانشگاه مسئله‌‌ای جمعیتی شده است. پرسش از تاریخیت و اصالت یا وارداتی بودن ایده دانشگاه در ایران و مشروعیت نهاد دانشگاه بخشی از این مباحثه عمومی است. آیا ایده و تاریخ دانشگاه ایرانی از «هیچ» درآمده است؟ مطالعه حاضر، به روش فراتحلیل مطالعات قبلی نویسنده ...  بیشتر

مقاله پژوهشی پیشاتاریخ دانشگاه در ایران
بحثی درباب شرایط حقوقی امکان تأسیس نهادهای آموزشی مدرن در ایرانِ عصر قاجار: با نگاهی به تجربه تأسیس و فروپاشی انجمن معارف در سال‏های پیش از انقلاب مشروطه

رضا صمیم

دوره 1، شماره 2 ، دی 1401، صفحه 23-44

https://doi.org/10.22035/jous.2023.5020.1034

چکیده
  سابقه تأسیس مدارس جدید در ایرانِ عصر قاجار به پیش از انقلاب مشروطه بازمی‏‌گردد. بسیاری از پژوهشگران معتقدند تمامی مدارس جدید در سال‏‌های پیش از انقلاب مشروطه را می‏‌توان از مصادیق نهادهای مدرن آموزشی به شمار آورد. مقاله حاضر تلاش می‏‌کند با استفاده از مفاهیم موجود در جامعه‏‌شناسی نظری ـ تاریخیِ پیدایش و پویش نهادهای مدرن، ...  بیشتر

مقاله مروری تاریخ دانشگاه در ایران
رصدخانه ملی ایران: تاریخچه، تصویب، پیشرفت، و نقش آن در توسعه علمی

رضا منصوری

دوره 1، شماره 2 ، دی 1401، صفحه 45-65

https://doi.org/10.22035/jous.2022.411

چکیده
  رصدخانه ملی ایران یکی از طرح‌های کلان ملی است که در تعریف و اجرای آن، دانشگاه‌ها، شرکت‌ها و نهادهای متعددی مشارکت داشته‌اند. این نوشتار درصدد است افت‌وخیزهای تعریف و اجرای این طرح کلان را در کشوری بررسی کند که از یک سو متمایل به مشارکت علمی داخلی و بین‌المللی است و از سوی دیگر از مداخلات و موانع غیرآکادمیک بسیار در انجام این قبیل ...  بیشتر

مقاله مروری تاریخ دانشگاه در ایران
تأملی در زمینه‌ها و انگیزه‌های تأسیس نهادهای پژوهشی علوم انسانی در ایران از سال 1357 تا 1344

علیرضا ملایی توانی

دوره 1، شماره 2 ، دی 1401، صفحه 67-85

https://doi.org/10.22035/jous.2023.4974.1021

چکیده
  تأسیس نهادهای پژوهشی علوم انسانی در ایران با کُندی و تأخیر تاریخی همراه بود؛ چنان‌که تعداد این نهادها تا آغاز دهه 1340 خورشیدی، به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسید. اما در دهه پایانی حکومت پهلوی، به‌شکلی طوفانی، بالغ بر 10 مؤسسه و مرکز پژوهشی در حوزه‌های گوناگون علوم انسانی با کارکردها و هدف‌های متفاوت تأسیس شدند. بی‌گمان، تأسیس ...  بیشتر

مقاله پژوهشی تاریخ دانشگاه در ایران
رهبری خلاقانه دانشجویی در دهه نخست فعالیت دانشکده نفت آبادان

رضا ماحوزی

دوره 1، شماره 2 ، دی 1401، صفحه 87-108

https://doi.org/10.22035/jous.2023.4967.1018

چکیده
  دانشکده نفت آبادان در ادامه فعالیت‌های «آموزشگاه فنی آبادان» آغاز فصل جدیدی از آموزش‌های فنی و مهندسی در ایران ذیل مأموریت‌‌هایی مشخص بود. این دانشکده ذیل هدایت و رهبری شورای مهندسی و حرفه‌ها در آمریکا به نمایندگی از کالج لافایت ایستونِ پنسیلوانیا، توجه هم‌زمان به سه رکن علم، هنر و مهندسی را مبنای برنامه‌ریزی و فعالیت تخصصی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی تاریخ دانشگاه در ایران
شورای انقلاب و مسئله دانشگاه؛ بازخوانی صورت‌مذاکرات شورای انقلاب از 1357 تا 1359

سیدعبدالامیر نبوی

دوره 1، شماره 2 ، دی 1401، صفحه 109-134

https://doi.org/10.22035/jous.2023.4964.1017

چکیده
  پیروزی انقلاب 57 مرحله جدیدی از حیات دانشگاه در ایران را رقم زد، به‌ویژه رابطه دانشگاه و سیاست را تحت تأثیر قرار داد. مقاله حاضر در پی آن است با بازخوانی مستندات شورای انقلاب، شامل مصوبات و صورت مذاکرات، به بررسی دوره مهم بهمن 1357 تا تیر 1359 بپردازد. بر این اساس، چهارگونه بحث و مصوبه در این دوره شناسایی شد: 1. برای تغییر ساختار و بازآرایی؛ ...  بیشتر

مقاله پژوهشی پیشاتاریخ دانشگاه در ایران
از انقلاب 1357 تا انقلاب فرهنگی: تبارشناسی برآمدن انقلاب فرهنگی در تلاقی رخدادها و نیروها

صادق آبسالان

دوره 1، شماره 2 ، دی 1401، صفحه 135-167

https://doi.org/10.22035/jous.2023.5004.1028

چکیده
  هدف این نوشتار بررسیِ تاریخی چگونگی برآمدن انقلاب فرهنگی است. انگاره رایج در مورد واقعه مذکور آن را تداوم و نتیجه طبیعی انقلاب 1357 می‌داند. به‌عبارتی، در نگاه یادشده، این فرض وجود دارد که چون واقعه انقلاب 57 رخ داده، براساس ضرورتی طبیعی که از دل آن بیرون آمده، رخداد انقلاب فرهنگی هم باید اتفاق می‌افتاد. مقاله حاضر، با بداهت‌زدایی ...  بیشتر

نقد کتاب
پوزیتیویسم روش‌شناختی و روایت دوپاره دانشگاه و جامعه: نقد و بررسی کتاب «سرگذشت و سوانح دانشگاه در ایران» نوشته مقصود فراستخواه

محمدحسین بادامچی

دوره 1، شماره 2 ، دی 1401، صفحه 173-181

https://doi.org/10.22035/jous.2023.5027.1036

چکیده
  کتاب سرگذشت و سوانح دانشگاه نوشته مقصود فراستخواه بی‌شک کتاب مرجع و دست‌نامه پژوهش و آموزش در حوزه دانشگاه‌پژوهی و مطالعات تاریخی و جامعه‌شناختی آموزش عالی از یکی از شاخص‌ترین دانشمندان این حوزه در زبان فارسی محسوب می‌شود. این کتاب با زیرعنوان «بررسی تاریخی آموزش عالی و تحولات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی مؤثر بر آن» ...  بیشتر

زیست فرهنگی و اجتماعی دانشجویان
زخم‌‌های التیام‌نیافته: توجه مردم‌‌شناختی به رنج کشیدن دانشجویان در ایران

اصغر ایزدی جیران

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1401، ، صفحه 63-87

https://doi.org/10.22035/jous.2022.414

چکیده
  پیشینه و اهداف: رویکرد مردم‌‌شناختی، دانشگاه را همچون یک جامعه تصور می‌‌کند که  ارزش‌‌ها و باورهایی را طی زمان پدید آورده است. در این مقاله به گروهی از جماعت دانشگاهی متمرکز شده‌ام که از خلال روابط اجتماعی و فرهنگ، رنج می‌‌کشند. با وجود اینکه دانشجویان مهم‌‌ترین اعضای قبیله‌‌ی دانشگاهی هستند، اما در فرودست‌‌ترین موقعیت ...  بیشتر

پیشاتاریخ دانشگاه در ایران
پیشاتاریخ دانشگاه در ایران

مقصود فراستخواه

دوره 1، شماره 2 ، دی 1401، ، صفحه 7-21

https://doi.org/10.22035/jous.2023.4973.1020

چکیده
  دانشگاه در ایران گفتاری اجتماعی شده است. همهمه دانشگاه شهرهای ما را فراگرفته و دانشگاه مسئله‌‌ای جمعیتی شده است. پرسش از تاریخیت و اصالت یا وارداتی بودن ایده دانشگاه در ایران و مشروعیت نهاد دانشگاه بخشی از این مباحثه عمومی است. آیا ایده و تاریخ دانشگاه ایرانی از «هیچ» درآمده است؟ مطالعه حاضر، به روش فراتحلیل مطالعات قبلی نویسنده ...  بیشتر

دانشگاه، ارتباطات و فضای مجازی
آزادی بیان دانشگاهی در ایران: خودمردم‌نگاری رانسیری یک تجربه‌ی آموزش برخط

صدرا خسروی

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1401، ، صفحه 125-152

https://doi.org/10.22035/jous.2022.416

چکیده
  پیشینه و اهداف: آزادی دانشگاهی می‌تواند شامل آزادی بیان در دانشگاه و بر دانشگاه باشد. حق آزادی بیان و کنش بیان آزادانه، هم درباره‌ی دانشجویان و هم درباره‌ی استادان، پژوهیدنی است. درباره‌ی امکان‌های فناورانه‌ی بیان آزادانه در کلاس مجازی، تعاملی‌تر شدن ارتباط دانشجو -استاد (و ارتباط استاد -دانشجو) در ارتباط‌های با وساطت فناوری، ...  بیشتر

در باب ضرورت مطالعه‏‌ی دانشگاه در مقام نهادی فرهنگی- اجتماعی

رضا صمیم

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1401، ، صفحه 1-2

https://doi.org/10.22035/jous.2022.421

چکیده
  «فصلنامه مطالعات دانشگاه» در زمان‌ه‏ای این بخت را می‏‌یابد تا در مقام نشریه‌‏ای علمی، و با همت مؤسسه‎‌ی مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علومْ تحقیقات و فناوری، به زیور طبع آراسته شود که برخی سیاست‏مداران و روشنفکران از دانشگاه ایرانی به مثابه نهادی بی‏‌کارکرد، بی‏‌ثمر و ناهمزمان سخن می‏‌گویند. شاید این منتقدان ...  بیشتر

پیشاتاریخ دانشگاه در ایران
از انقلاب 1357 تا انقلاب فرهنگی: تبارشناسی برآمدن انقلاب فرهنگی در تلاقی رخدادها و نیروها

صادق آبسالان

دوره 1، شماره 2 ، دی 1401، ، صفحه 135-167

https://doi.org/10.22035/jous.2023.5004.1028

چکیده
  هدف این نوشتار بررسیِ تاریخی چگونگی برآمدن انقلاب فرهنگی است. انگاره رایج در مورد واقعه مذکور آن را تداوم و نتیجه طبیعی انقلاب 1357 می‌داند. به‌عبارتی، در نگاه یادشده، این فرض وجود دارد که چون واقعه انقلاب 57 رخ داده، براساس ضرورتی طبیعی که از دل آن بیرون آمده، رخداد انقلاب فرهنگی هم باید اتفاق می‌افتاد. مقاله حاضر، با بداهت‌زدایی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی دانشگاه به‌مثابه نهادی فرهنگی و اجتماعی
روایت زنان کارآفرین از تاثیر آموزش عالی بر کنش‌کارآفرینانه

زهرا میرحسینی؛ زینب شفیعی؛ صغری عاشوری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 مهر 1402

https://doi.org/10.22035/jous.2023.5006.1030

چکیده
  در طی سه دهه‌ ی اخیر، افزایش متقاضیان تحصیل در مقاطع مختلف آموزش عالی از پدیده‌ های قابل توجه بوده است. در این میان بر طبق گزارش مرکز ملی آمار کشور و بازتاب‌ های رسانه‌ای این گزارش، زنان در ورود به دانشگاه‌ها گوی سبقت را از مردان ربوده اند. در میان فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها نیز آمار زنان بیش از مردان است، این در حالی است که عده زیادی ...  بیشتر

ابر واژگان