تعداد دوره‌ها 1
 تعداد شماره‌ها 1
 تعداد مقالات 14
 تعداد نویسندگان 16
 تعداد مشاهده مقاله 617
 نسبت مشاهده بر مقاله 44.07
 تعداد مقالات ارسال‌شده 36
 تعداد مقالات رد شده 5
 درصد عدم پذیرش 14
 تعداد مقالات پذیرفته‌شده 14
 درصد پذیرش 39
 زمان پذیرش (روز) 44
 تعداد پایگاه‌های نمایه‌شده 1
 تعداد داوران 38

فصلنامه علمی «مطالعات دانشگاه» در مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی و با همکاری انجمن آموزش عالی ایران منتشر می‌شود. در این فصلنامه مقالاتی به چاپ خواهد رسید که ذیل موضوعاتی چون تاریخ دانشگاه، فلسفه‏ دانشگاه، مطالعات فرهنگی و اجتماعی دانشگاه، مسائل فرهنگی و اجتماعی دانشجویان، اعضای هیئت‏ علمی و کارمندان شاغل در نظام آموزش عالی کشور به نگارش درآمده باشد. از آنجا که هدف فصلنامه تولید و ترویج دانش و نقد آثار، دیدگاه‏‌ها و نظریه‏‌های موجود است در حد امکان از پذیرش و چاپ مقالات ترویجی، مروری و نقد کتاب در حوزه‌‏های موضوعی مذکور نیز استقبال می‌‏کند. 

برای مشاهده برخی ریزمحورها و موضوعات اینجا را کلیک کنید.  

دسترسی به متن کامل مقالات برای عموم آزاد است.  

سخن سردبیر
در باب ضرورت مطالعه‏‌ی دانشگاه در مقام نهادی فرهنگی- اجتماعی

رضا صمیم

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1401، صفحه 1-2

https://doi.org/10.22035/jous.2022.421

چکیده
  «فصلنامه مطالعات دانشگاه» در زمان‌ه‏ای این بخت را می‏‌یابد تا در مقام نشریه‌‏ای علمی، و با همت مؤسسه‎‌ی مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علومْ تحقیقات و فناوری، به زیور طبع آراسته شود که برخی سیاست‏مداران و روشنفکران از دانشگاه ایرانی به مثابه نهادی بی‏‌کارکرد، بی‏‌ثمر و ناهمزمان سخن می‏‌گویند. شاید این منتقدان ...  بیشتر

مقاله پژوهشی تولید و مصرف فرهنگی در دانشگاه
مصرف فرهنگی دانشجویان در دانشگاه‌های دولتی: تحلیل داده‌های یک پیمایش ملی

رضا صفری شالی

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1401، صفحه 7-33

https://doi.org/10.22035/jous.2022.412

چکیده
  پیشینه و اهداف: مصرف در ابتدا به عنوان مفهومی صرفاً اقتصادی در نظر گرفته می‌شد، اما جامعه‌شناسانی مانند «مـاکس وبـر» مصـرف را فراینـدی شـامل کردارهـای اجتماعی و فرهنگی متفاوت تعریف کردند که نه‌فقط ناشی از عوامل اقتصادی، بلکه بیـان‌کننـده‌ی تفـاوت‌هـایی میـان گروه‌های اجتماعی است و بعداً جامعه شناسانی مانند «پی یر بوردیو» ...  بیشتر

مقاله پژوهشی تولید و مصرف فرهنگی در دانشگاه
مصرف سیگار و بازسازی هویت جنسیتی: تجارب زیسته‌ی دانشجویان دختر دانشگاه خوارزمی از مصرف سیگار

کرم حبیب‌پور گتابی؛ فاطمه یوسفی ایل ذوله

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1401، صفحه 35-62

https://doi.org/10.22035/jous.2022.413

چکیده
  پیشینه و اهداف: مصرف سیگار در بین دانشجویان دختر یک پارادوکس اساسی است؛ از این حیث که طبق انتظار، دانشجویان، به‌عنوان افرادی فرهیخته و تحصیل‌کرده، از یک سو از آگاهی و شناخت کافی در مورد مصرف سیگار و پیامدهای آن برخوردارند، اما از سوی دیگر، بنابه دلایل مختلفی که نیاز به مطالعه و تدقیق دارد، به مصرف آن گرایش یافته و استمرار می‌بخشند.روش‌: ...  بیشتر

مقاله پژوهشی زیست فرهنگی و اجتماعی دانشجویان
زخم‌‌های التیام‌نیافته: توجه مردم‌‌شناختی به رنج کشیدن دانشجویان در ایران

اصغر ایزدی جیران

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1401، صفحه 63-87

https://doi.org/10.22035/jous.2022.414

چکیده
  پیشینه و اهداف: رویکرد مردم‌‌شناختی، دانشگاه را همچون یک جامعه تصور می‌‌کند که  ارزش‌‌ها و باورهایی را طی زمان پدید آورده است. در این مقاله به گروهی از جماعت دانشگاهی متمرکز شده‌ام که از خلال روابط اجتماعی و فرهنگ، رنج می‌‌کشند. با وجود اینکه دانشجویان مهم‌‌ترین اعضای قبیله‌‌ی دانشگاهی هستند، اما در فرودست‌‌ترین موقعیت ...  بیشتر

مقاله پژوهشی دانشگاه به‌مثابه نهادی فرهنگی و اجتماعی
تحلیل ساختاری «آموزش عالی» به‌مثابه‌ی نظام اجتماعی: پژوهشی کیفی در آسیب‌شناسی وضعیت دانشگاه رازی

جلیل کریمی

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1401، صفحه 89-124

https://doi.org/10.22035/jous.2022.415

چکیده
  پیشینه و اهداف: گسترش شتابزده نظام آموزش عالی در چند دهه‌ی اخیر، حاصل مرکزگرایی و یکسان‌نگری سیاستی و برنامه‌ای است. بهرغم مزیتها و چالشهای متفاوت استانها، تصمیم‌گیری‌ها عمدتاً بر مبنای اهداف کوتاه‌مدت و در مواردی بر اساس منفعت‌طلبی تشکیلاتی مراکز آموزش عالی، یا در سطح کلان‌تر مبتنی بر نسبت خرده‌نظام‌های آموزش عالی با جریان‌های ...  بیشتر

مقاله پژوهشی دانشگاه، ارتباطات و فضای مجازی
آزادی بیان دانشگاهی در ایران: خودمردم‌نگاری رانسیری یک تجربه‌ی آموزش برخط

صدرا خسروی

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1401، صفحه 125-152

https://doi.org/10.22035/jous.2022.416

چکیده
  پیشینه و اهداف: آزادی دانشگاهی می‌تواند شامل آزادی بیان در دانشگاه و بر دانشگاه باشد. حق آزادی بیان و کنش بیان آزادانه، هم درباره‌ی دانشجویان و هم درباره‌ی استادان، پژوهیدنی است. درباره‌ی امکان‌های فناورانه‌ی بیان آزادانه در کلاس مجازی، تعاملی‌تر شدن ارتباط دانشجو -استاد (و ارتباط استاد -دانشجو) در ارتباط‌های با وساطت فناوری، ...  بیشتر

مقاله پژوهشی دانشگاه، ارتباطات و فضای مجازی
اینستاگرام و امکانی برای تولید جماعت آگاه درون/بیرون دانشگاه

حامد طاهری کیا

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1401، صفحه 153-181

https://doi.org/10.22035/jous.2022.417

چکیده
  پیشینه و اهداف: تولید و چرخش اطلاعات سازوکاری است که به شکل‌گیری حقیقت و آگاهی و تأثیرگذاری بر احساسات کمک می‌کند. نشر و چرخش اطلاعات در وضعیت دیجیتال، آگاهیِ جمعی ظرفیت دریافت اطلاعاتی را دارد که امکان تغییر در وضعیت تاریخی زندگی را مهیا می‌کنند. بر این اساس، جنبش دانشجویی و فعل‌وانفعال سیاسی دانشجویان در دانشگاه با تولید و چرخش ...  بیشتر

مقاله پژوهشی زیست فرهنگی و اجتماعی دانشجویان
مطالعه‌ی کارکردهای اجتماعات دانشجویی در توانمندسازی فرهنگی دانشجویان

مهدی حسین‌زاده فِرِمی

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1401، صفحه 183-205

https://doi.org/10.22035/jous.2022.420

چکیده
  پیشینه و اهداف: امروزه دانشگاه نقش تعیین‌کننده‌ای در حیات جامعه دارد و اجتماعات دانشجویی یکی از بنیادی‌ترین مؤلفه‌های دانشگاه است. توانمندسازی فرهنگی و اجتماعی دانشجویان با میانجی‌گری اجتماعات دانشجویی از مهم‌ترین مباحث مفهومی و نظری این مقاله است.روش: اطلاعات از طریق تکنیک مصاحبه‌ی فردی و گروهی جمع‌آوری شده است. 60 نفر از کنشگران ...  بیشتر

نقد کتاب
معماری علم در غیبت وضع ملی؛ نقد کتاب معماری علم اثر رضا منصوری

رضا غلامی

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1401، صفحه 207-220

https://doi.org/10.22035/jous.2022.418

چکیده
  گفتگو از بسترها، اصول و قوائد پیشرفت علمی و ساختاربخشی به حرکت علمی کشور، جزو مباحث مهم و نافع در جامعه علمی محسوب می‌شود. در عین حال، هر گونه بحث عالمانه در این ساحت نیازمند تئوری مشخص و اجتناب از رویکردهای اجتماعی به توسعه علمی بدور از ساده‌سازی یا سطحی‌نگری است. در این‌میان، بررسی سه گزاره نقشی تعیین کننده دارد : معماری‌پذیری ...  بیشتر

نقد کتاب
مروری نقادانه بر کتاب چهارچوبی برای سیاست‌گذاری علم؛ تعامل علوم طبیعی و علوم انسانی اثر محمدرضا قائمی‌نیک

فرهاد بیانی

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1401، صفحه 221-228

https://doi.org/10.22035/jous.2022.419

چکیده
  کتاب «چهارچوبی برای سیاستگذاری علم؛ تعامل علوم طبیعی و علوم انسانی» به قلم محمدرضا قائمی نیک، مدعی پرداختن به موضوع و مسئله سیاستگذاری علم است. تمرکز این نوشتار در نقد کتاب مذکور ناظر به رویکرد و ایستار موجود در آن است و ارزیابی مباحث تاریخی آن در باب علم چندان مورد التفاط نخواهد بود. از جهت کیفیت نگارش و نوشتار، کتاب در وضعیت ...  بیشتر

زیست فرهنگی و اجتماعی دانشجویان
زخم‌‌های التیام‌نیافته: توجه مردم‌‌شناختی به رنج کشیدن دانشجویان در ایران

اصغر ایزدی جیران

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1401، ، صفحه 63-87

https://doi.org/10.22035/jous.2022.414

چکیده
  پیشینه و اهداف: رویکرد مردم‌‌شناختی، دانشگاه را همچون یک جامعه تصور می‌‌کند که  ارزش‌‌ها و باورهایی را طی زمان پدید آورده است. در این مقاله به گروهی از جماعت دانشگاهی متمرکز شده‌ام که از خلال روابط اجتماعی و فرهنگ، رنج می‌‌کشند. با وجود اینکه دانشجویان مهم‌‌ترین اعضای قبیله‌‌ی دانشگاهی هستند، اما در فرودست‌‌ترین موقعیت ...  بیشتر

دانشگاه، ارتباطات و فضای مجازی
آزادی بیان دانشگاهی در ایران: خودمردم‌نگاری رانسیری یک تجربه‌ی آموزش برخط

صدرا خسروی

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1401، ، صفحه 125-152

https://doi.org/10.22035/jous.2022.416

چکیده
  پیشینه و اهداف: آزادی دانشگاهی می‌تواند شامل آزادی بیان در دانشگاه و بر دانشگاه باشد. حق آزادی بیان و کنش بیان آزادانه، هم درباره‌ی دانشجویان و هم درباره‌ی استادان، پژوهیدنی است. درباره‌ی امکان‌های فناورانه‌ی بیان آزادانه در کلاس مجازی، تعاملی‌تر شدن ارتباط دانشجو -استاد (و ارتباط استاد -دانشجو) در ارتباط‌های با وساطت فناوری، ...  بیشتر

در باب ضرورت مطالعه‏‌ی دانشگاه در مقام نهادی فرهنگی- اجتماعی

رضا صمیم

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1401، ، صفحه 1-2

https://doi.org/10.22035/jous.2022.421

چکیده
  «فصلنامه مطالعات دانشگاه» در زمان‌ه‏ای این بخت را می‏‌یابد تا در مقام نشریه‌‏ای علمی، و با همت مؤسسه‎‌ی مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علومْ تحقیقات و فناوری، به زیور طبع آراسته شود که برخی سیاست‏مداران و روشنفکران از دانشگاه ایرانی به مثابه نهادی بی‏‌کارکرد، بی‏‌ثمر و ناهمزمان سخن می‏‌گویند. شاید این منتقدان ...  بیشتر

تولید و مصرف فرهنگی در دانشگاه
مصرف سیگار و بازسازی هویت جنسیتی: تجارب زیسته‌ی دانشجویان دختر دانشگاه خوارزمی از مصرف سیگار

کرم حبیب‌پور گتابی؛ فاطمه یوسفی ایل ذوله

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1401، ، صفحه 35-62

https://doi.org/10.22035/jous.2022.413

چکیده
  پیشینه و اهداف: مصرف سیگار در بین دانشجویان دختر یک پارادوکس اساسی است؛ از این حیث که طبق انتظار، دانشجویان، به‌عنوان افرادی فرهیخته و تحصیل‌کرده، از یک سو از آگاهی و شناخت کافی در مورد مصرف سیگار و پیامدهای آن برخوردارند، اما از سوی دیگر، بنابه دلایل مختلفی که نیاز به مطالعه و تدقیق دارد، به مصرف آن گرایش یافته و استمرار می‌بخشند.روش‌: ...  بیشتر

دانشگاه، ارتباطات و فضای مجازی
اینستاگرام و امکانی برای تولید جماعت آگاه درون/بیرون دانشگاه

حامد طاهری کیا

دوره 1، شماره 1 ، مهر 1401، ، صفحه 153-181

https://doi.org/10.22035/jous.2022.417

چکیده
  پیشینه و اهداف: تولید و چرخش اطلاعات سازوکاری است که به شکل‌گیری حقیقت و آگاهی و تأثیرگذاری بر احساسات کمک می‌کند. نشر و چرخش اطلاعات در وضعیت دیجیتال، آگاهیِ جمعی ظرفیت دریافت اطلاعاتی را دارد که امکان تغییر در وضعیت تاریخی زندگی را مهیا می‌کنند. بر این اساس، جنبش دانشجویی و فعل‌وانفعال سیاسی دانشجویان در دانشگاه با تولید و چرخش ...  بیشتر

مقاله مروری
رصدخانه ملی ایران: تاریخچه، تصویب، پیشرفت، و نقش آن در توسعه علمی

رضا منصوری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 دی 1401

https://doi.org/10.22035/jous.2022.411

چکیده
  رصدخانه ملی ایران، یکی از طرح‌های کلان ملی است که در تعریف و اجرای آن، دانشگاه‌ها، شرکت‌ها و نهادهای متعددی مشارکت داشته‌اند. این نوشتار درصدد است افت و خیزهای تعریف و اجرای این طرح کلان را در کشوری بررسی کند که از یک‌سو متمایل به مشارکت علمی داخلی و بین‌المللی است و از سوی دیگر، از مداخلات و موانع غیرآکادمیک بسیار در انجام این ...  بیشتر

مقاله مروری تاریخ
تأملی در زمینه‌ها و انگیزه‌های تأسیس نهادهای پژوهشی علوم انسانی در ایران 1344- 1357

علیرضا ملایی توانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 فروردین 1402

https://doi.org/10.22035/jous.2023.4974.1021

چکیده
  تأسیس نهادهای پژوهشی علوم انسانی در ایران با کُندی و تأخیر تاریخی همراه بود. چنانکه تعداد این نهادها تا آغاز دهه 1340 خورشیدی به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسید. اما در دهۀ پایانی حکومت پهلوی به شکلی طوفانی بالغ بر 10 مؤسسه و مرکز پژوهشی در حوزه‌های گوناگون علوم انسانی با کارکردها و هدف‌های متفاوت تأسیس شدند. بی‌گمان، تأسیس این همه ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
پیشاتاریخ دانشگاه در ایران

مقصود فراستخواه

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 اردیبهشت 1402

https://doi.org/10.22035/jous.2023.4973.1020

چکیده
  دانشگاه در ایران گفتاری اجتماعی شده است. همهمۀ دانشگاه، شهرهای ما را فراگرفته، دانشگاه مسأله ای جمعیتی شده است. پرسش از تاریخیت و اصالت یا وارداتی بودن و مشروعیت او بخشی از این مباحثۀ عمومی است. آیا تاریخ دانشگاه ایرانی از «هیچ» درآمده است؟ مطالعه حاضر به روش فراتحلیل مطالعات قبلی نویسنده ودیگرمحققان از تاریخیت دانشگاه در ایران ...  بیشتر

مقاله پژوهشی تاریخ
شورای انقلاب و مسئله دانشگاه بازخوانی صورت مذاکرات شورای انقلاب (1357 تا 1359)

سیدعبدالامیر نبوی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 اردیبهشت 1402

https://doi.org/10.22035/jous.2023.4964.1017

چکیده
  پیروزی انقلاب 1357 مرحله جدیدی از حیات آکادمیک در ایران را رقم زد، به ویژه رابطه دانشگاه و حوزه سیاست را تحت تاثیر قرار داد. مقاله حاضر در پی آن است که با بازخوانی مستندات شورای انقلاب؛ شامل مصوبات و صورت مذاکرات، به بررسی دوره مهم بهمن 1357 تا تیر 1359 بپردازد. بر این اساس، چهارگونه بحث و مصوبه در این دوره شناسایی شد: برای تغییر ساختار و بازآرایی؛ ...  بیشتر

مقاله پژوهشی تاریخ
از انقلاب 1357 تا انقلاب فرهنگی؛ تبارشناسی برآمدن انقلاب فرهنگی در تلاقی رخدادها و نیروها

صادق آبسالان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 خرداد 1402

https://doi.org/10.22035/jous.2023.5004.1028

چکیده
  هدف این نوشتار بررسیِ تاریخی چگونگی برآمدن انقلاب فرهنگی است. انگارۀ رایج در مورد واقعۀ مذکور، آنرا تداوم و نتیجه طبیعی انقلاب 1357 می‌داند. مقاله حاضر با بداهت‌زدایی از این انگاره، چگونگی امکان‌مندی تاریخی آن‌را بررسی کرده است. مطالعۀ حاضر پیرامون این پرسش صورت گرفته که، نیروی رقم‌زنندۀ انقلاب فرهنگی در نتیجه چه تحولات و رخدادهایی ...  بیشتر

ابر واژگان