نوع مقاله : مقاله مروری

نویسنده

استاد بازنشسته دانشگاه شریف، تهران، ایران

چکیده

رصدخانه ملی ایران یکی از طرح‌های کلان ملی است که در تعریف و اجرای آن، دانشگاه‌ها، شرکت‌ها و نهادهای متعددی مشارکت داشته‌اند. این نوشتار درصدد است افت‌وخیزهای تعریف و اجرای این طرح کلان را در کشوری بررسی کند که از یک سو متمایل به مشارکت علمی داخلی و بین‌المللی است و از سوی دیگر از مداخلات و موانع غیرآکادمیک بسیار در انجام این قبیل طرح‌ها رنج می‌برد. در این نوشتار، پس از ذکر تاریخی از زمینه‌های شکل‌گیری این طرح و واکاوی انگیزه‌های آن، به فرایند طولانی عینیت بخشیدن به این طرح اشاره شده است. تاریخ اجتماعی طرح‌های کلان علمی ما را در سیاستگذاری این حوزه و تصحیح فرایندها و تقویت پیشران‌ها یاری می‌کند. با تبدیل «طرح رصدخانه ملی» به «رصدخانه ملی ایران»، لازم است در سیاست مدیریت ساخت تجهیزات علمی، برای توسعه علم و فناوری در کشور، مواردی شامل جهانی دیدن طرح و نظارت بر طرح کلان علمی توسط ذی‌نفعان مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

پایروند ثابت، فریبا (1387). ستاره‌شناسان معاصر ایران: معرفی پانزده تن از محققان عرصه ستاره‌شناسی (طرح پژوهشی در رصدخانه ملی ایران). تهران، پژوهشگاه دانش‌های بنیادی.
منصوری، رضا (1385). رصدخانه ملی ایران: رؤیا یا واقعیت. مجله اخبار پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، 13(4) 2-1.
منصوری، رضا (1386). رصدخانه ملی ایران: آزمونی برای اجرای یک پروژه کلان علمی در ایران. مجله فیزیک، 25(3)، 170-168.
منصوری، رضا (1387). رصدخانه ملی ایران: نتایج نامنظور و نقشه راه. مجله اخبار، 15(2)، 3-1.
منصوری، رضا (1399). علم در ۷۵ سال آینده، رهنمودهایی برای ایران. صنعت و دانشگاه، 49، 50-41.
منصوری، رضا (1400الف). جایگاه نجوم در سیاستگذاری علم در ایران. مجله نجوم، شماره ۲۷۹.
منصوری، رضا (1400ب). مجموعه ایران من (جلدهای اول، ششم و هفتم). تهران: نشر دیبایه.
منصوری، رضا (1401). مبانی علم و طراحی مفهومی دانشگاه در ایران. تهران: انتشارات دیبایه.